Benut de eerstelijnszorg beter: breng mondzorg terug in het basispakket
Om de kracht en de waarde van goede eerstelijnszorg te verbeteren, moet basismondzorg terugkeren in het basispakket. Daarvoor pleit Patiëntenfederatie Nederland in aanloop naar het debat in de Tweede Kamer deze week over de eerstelijnszorg. Ook moet er meer fysiotherapie vanuit het basispakket vergoed worden: “Teveel mensen krijgen op dit moment niet de zorg die zij nodig hebben. De kosten zijn hierin vaak de boosdoener. Dat moet veranderen,” aldus Dianda Veldman, directeur-bestuurder van Patiëntenfederatie Nederland.
Het mijden van goede eerstelijnszorg heeft volgens de Patiëntenfederatie grote gevolgen voor de gezondheid van patiënten én de druk op de zorg. Kleine gaatjes in het gebit worden grote ontstekingen. Niet naar de fysiotherapeut gaan met een (chronische) aandoening, en de pijn maar ‘wegslikken’ is geen passende zorg. “En opgeteld heb je uiteindelijk vaak langer of meer zorg nodig, soms tot ingewikkelde operaties aan toe,” aldus Veldman. Een betere toegang tot mondzorg en fysiotherapie door het (gedeeltelijk) in het basispakket op te nemen, kan volgens de Patiëntenfederatie de druk op de zorg op andere plekken verlichten en uiteindelijk ook goedkoper maken voor premiebetalers: “Het mes snijdt hier duidelijk aan twee kanten. Het is goed voor de gezondheid van patiënten én voor het beheersbaar houden van de zorgkosten in het algemeen,” aldus Veldman.
Passend invoeren
Het opnemen van mondzorg en fysiotherapie in het basispakket, moet volgens Patiëntenfederatie Nederland passend gebeuren. Zo is het volgens de federatie niet de bedoeling dat alle Nederlanders altijd wanneer zij willen gratis binnen kunnen stappen bij een tandarts of fysiotherapeut. Het moet op zo’n manier gebeuren dat de winst die hiermee bereikt wordt, het meest terecht komt bij de mensen die dat op dit moment het hardste nodig hebben.
Om het aantal mijders van mondzorg terug te dringen, stelt Patiëntenfederatie Nederland voor om basismondzorg vanuit de basisverzekering te gaan vergoeden. Wat daar onder valt en hoe vaak je daar gebruik van kunt maken, dient samen met het veld bepaald te worden: “Steeds meer mensen kunnen de tandartsrekening niet meer betalen en zien om die reden af van noodzakelijke mondzorg. Dit heeft enorm veel negatieve gevolgen. Basismondzorg hoort voor iedereen toegankelijk en eenvoudig te krijgen zijn,” aldus Veldman.
Op het gebied van fysiotherapie valt volgens de Patiëntenfederatie nu de snelste en grootste winst te boeken voor mensen met een chronische aandoening. Zij ervaren veel baat bij fysiotherapie. Niet alleen bij herstel, maar ook om hun dagelijks leven zo goed mogelijk te kunnen leiden of achteruitgang te vertragen. De eerste twintig behandelingen moeten nu echter vaak zelf betaald worden. Dat is een drempel die juist bij mensen met een smalle beurs ongewenst uitstel in de hand werkt.
Patiëntenfederatie Nederland pleit ervoor om dit per 2024 voor de aandoeningen op de chronische lijst te veranderen. Directeur Dianda Veldman noemt fysiotherapie bij valpreventie als voorbeeld: “Het voorstel is om de begeleiding door een fysiotherapeut voor mensen met een hoog valrisico vanaf 2024 volledig uit de basisverzekering te vergoeden. Dit gaat veel valpartijen, pijn en leed voor patiënten én dure heupoperaties voorkomen. Ik vind dit een mooi voorbeeld van op een andere manier naar zorg kijken dat navolging verdient. De kosten hiervan gaan voor de baten uit.”
Verbeter de toegang tot huisartsenzorg
Een ander punt waar Patiëntenfederatie Nederland zich zorgen over maakt, is de toegankelijkheid en beschikbaarheid van de huisartsenzorg in Nederland. Uit recent onderzoek van de Patiëntenfederatie blijkt dat mensen steeds langer moeten wachten voordat ze voor een afspraak terechtkunnen bij de huisarts. Ook krijgen we regelmatig signalen van mensen die geen of slechts moeizaam een huisarts kunnen vinden. En er zijn veel voorbeelden van moeizame praktijkopvolging en praktijken die steeds slechter en/of enkel digitaal bereikbaar zijn voor patiënten. Dat moet veranderen. Daarom pleit Patiëntenfederatie voor meer digitale innovaties op plekken waar dat passend is voor patiënten, betere samenwerking tussen huisartspraktijken en om de exacte omvang van het probleem precies in beeld te brengen.