Patiëntenfederatie Nederland: onvoldoende vertrouwen in ‘te abstract’ nieuw kwaliteitskompas
Patiëntenfederatie Nederland geeft geen steun aan het op handen zijnde nieuwe Generiek Kompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’, omdat dit nog te abstract is en te weinig duidelijkheid en houvast geeft voor cliënten: “Over de vraag op welke zorg cliënten straks exact kunnen rekenen, blijft dit nieuwe kader te vaag,” aldus Arthur Schellekens, directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland. Het nieuwe kader moet per 1 januari 2024 ingaan, waarmee afspraken uit de huidige kwaliteitskaders komen te vervallen.
In dat nieuwe kompas, wat beoogd is om de kwaliteitskaders Verpleeghuiszorg en Wijkverpleging te vervangen, staan volgens Patiëntenfederatie Nederland veel goede ambities over- en visies op hoe de toekomst van verpleeghuiszorg en wijkverpleging eruit moet komen te zien. Waar het document te vaag op blijft is de vraag op welke zorg je als cliënt in welke situatie mag rekenen: “Zeker voor de meest kwetsbare mensen met een grote afhankelijkheidsrelatie is het van groot belang dat dit heel duidelijk omschreven en afgesproken wordt. Maar dit kader geeft die duidelijkheid onvoldoende,” aldus Schellekens.
Wat volgens Patiëntenfederatie Nederland ook ontbreekt zijn voldoende toetsbare, concrete indicatoren die inzicht geven in de kwaliteit die zorgaanbieders leveren: “In een sector met zoveel kwetsbare cliënten en waar ongeveer 20 miljard euro belastinggeld in omgaat, is het van belang dat de kwaliteit van die zorg objectief gemeten, gemonitord en waar nodig verbeterd wordt. Maar helaas neemt het aantal kwaliteitsindicatoren in dit voorgestelde kader juist af.”
Al eerder uitte Patiëntenfederatie Nederland haar zorgen over de abstractheid van het op handen zijnde nieuwe kwaliteitskader. Zorginstituut Nederland onderschreef dit voorjaar die visie en gaf de betrokken partijen meer tijd om tot goede kwaliteitsnormen te komen.
Beelden en verhalen zijn geen objectieve cijfers
Ondanks intensieve inzet van betrokken partijen, waaronder de Patiëntenfederatie, is het nieuwe kwaliteitskompas volgens Patiëntenfederatie Nederland nog steeds niet goed genoeg om de huidige kwaliteitskaders te vervangen. Vooral het afnemende inzicht in kwaliteit steekt Schellekens: “De manier waarop aanbieders volgens dit nieuwe kwaliteitskompas over hun kwaliteit moeten rapporteren verschuift. Waar je op basis van de eerdere kwaliteitsafspraken concrete, objectieve cijfers over verschillende kwaliteitsindicatoren moet rapporteren die je landelijk met elkaar kunt vergelijken, mogen zorginstellingen dit straks ‘beeldend en verhalend’ en met ‘open gesprekken’ gaan doen. Maar dat is ons te abstract en niet concreet genoeg. We zien deze verschuiving breder in de zorg. Patiënten en cliënten hebben nauwelijks tot geen inzicht in de kwaliteit van zorg. En het wordt steeds moeilijker te achterhalen welke zorgaanbieders wel en welke zorgaanbieders niet voldoende kwaliteit leveren. In het belang van cliënten en patiënten is dit echter niet de weg die we op moeten.”
Een voorbeeld van een kwaliteitsindicator die nu gebruikt wordt maar in het nieuwe kader is verdwenen, is de indicator ‘Medicatieveiligheid’. Op dit moment maken aanbieders inzichtelijk of medicatiefouten worden besproken in de teams. “Als we dit niet meer expliciet uitvragen, zal de aandacht voor dit probleem verslappen en het zicht op dit probleem vervagen. Met grote gevolgen voor cliënten,” aldus Schellekens.
Vervolg
Volgens Schellekens blijft de Patiëntenfederatie bereid om mee te denken hoe dit nieuwe kwaliteitskader op cruciale punten verbeterd kan worden: “Wij willen als de grootste belangenbehartiger van patiënten en cliënten onze rol en verantwoordelijkheid blijven nemen om tot een toekomstbestendige wijkverpleging en verpleeg(huis)zorg te komen. Maar wel op basis van een helder, concreet en toetsbaar kwaliteitskader waarin het belang van kwaliteit van zorg voor cliënten voorop staat.”