Huisarts Hedwig Vos: ‘We zijn hier nog lang niet klaar mee.’
Dát we in de gezondheidszorg onderscheid moeten maken tussen mannen en vrouwen weten we wel, maar hóe precies…. Neem als voorbeeld medicijnen tegen te hoge bloeddruk. Vrouwen zijn gemiddeld kleiner dan mannen en hebben een andere verdeling van vet en spiermassa. Dan zijn minder pillen beter. Maar hoeveel minder: de helft? Daarover vermelden de richtlijnen voor huisartsen nog niets. In veel medicijnstudies wordt al onderzoek gedaan naar verschillen tussen de werking bij mannen en vouwen. Maar goed onderbouwd onderzoek kost tijd, dat kan zomaar vijf jaar duren. In de toekomst zullen medicijnen veel meer uitgesplitst zijn naar doelgroepen, zoals vrouwen. We zijn hier nog lang niet klaar mee.
Kwetsbaarder
Ik ben gepromoveerd op het onderwerp gender en preventie. Daardoor ben ik alerter op het aspect van gender dan een gemiddelde huisarts. Vrouwen komen vaker naar de huisarts dan mannen. Ze doen vaker mee aan preventieprogramma’s. Ze hebben meer psychische en onverklaarbare klachten. Dat is wel te verklaren. Vrouwen zijn vaker kwetsbaar, bijvoorbeeld na een echtscheiding, door misbruik, de combinatie van kinderen en werk, lager betaalde banen en taken als mantelzorger. Ze zijn op meerdere fronten nodig.
Jezelf serieus nemen
Vrouwen nemen hun klachten vaak zelf niet serieus. Ze maken de klachten kleiner, vanuit het idee ‘ik mag niet ziek worden’. Als arts is het mijn taak om met al mijn kennis en vaardigheden hun hulpvraag boven tafel te krijgen. Ik vind het belangrijk dat vrouwen zich goed voorbereiden op het bezoek. Bedenk wat je vragen zijn, kijk op betrouwbare sites en bespreek één vraag per consult. Heb je méér dan één klacht? Benoem ze wel, maar verwacht niet dat de huisarts alles tegelijk kan behandelen. De moeilijker te duiden klachten bij de overgang, zoals slecht slapen en opvliegers, worden vaak afgedaan als ‘de huisarts staat er niet voor open’. Dat is niet zo. Voor vragen over de cholesterol kan ik vast bloedonderzoek aanvragen en voor het slapen een dagboekje adviseren. Zo pakken we stuk voor stuk de klachten aan.
Gender-informatie
Als een vrouw het idee heeft dat gender een rol speelt in haar zorgvraag, dan is de huisarts de eerst aangewezen persoon om antwoorden te geven. Trouwens, voor mannen speelt dit onderwerp ook. Een depressie of botontkalking bij mannen uit zich op een heel andere manier dan bij vrouwen, terwijl de symptomen vaak vanuit vrouwelijk perspectief worden beschreven. Informatie hierover zou ik het liefst inbedden in de bestaande structuren die er zijn, bijvoorbeeld op Thuisarts.nl. Gendergerelateerde informatie zou daar een heel nuttige aanvulling zijn.
Hedwig Vos is huisarts en hoofd van de huisartsopleiding in het LUMC. Ze ontving in 2013 de Corrie Hermann-prijs van de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen (VNVA). De prijs wordt toegekend aan zorgverleners die zich inzetten voor de positie van de vrouw in de zorg. Vos krijgt de prijs voor haar promotieonderzoek Preventie bij vrouwen in de eerste lijn.